Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2016


Στη φυλακή χωρίς... εκπαίδευση

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Το 2009 όταν ο Λευτέρης Αγγελάκης περνούσε τις πύλες της φυλακής Αλικαρνασσού, ως νεοδιορισμένος σωφρονιστικός υπάλληλος, η μόνη προηγούμενη επαγγελματική πείρα που είχε ήταν να τοποθετεί ηλιακούς θερμοσίφωνες. Εκτοτε δεν έχει συμπληρώσει ούτε μία ημέρα εκπαίδευσης. «Το θεωρώ απαράδεκτο να διορίζεται κάποιος σε μια φυλακή και να μην προετοιμάζεται», λέει. «Η σχολή θα βοηθούσε να εγκλιματιστούμε. Δεν γίνεται να περιμένεις να ξεσπάσει μια κρίση για να δεις επιτόπου πώς θα αντιδράσεις, πρέπει να ξέρεις εκ των προτέρων πώς να τη διαχειριστείς».
Μαζί με τον κ. Αγγελάκη δέκα εκ των 55 σωφρονιστικών υπαλλήλων στην Αλικαρνασσό βρίσκονται στην ίδια μοίρα. Συνολικά, σύμφωνα με στοιχεία της Διεύθυνσης Αντιεγκληματικής Πολιτικής του υπουργείου Δικαιοσύνης, στα 33 καταστήματα κράτησης της χώρας 412 εσωτερικοί φύλακες δεν έχουν εκπαιδευτεί. Προτού διοριστούν στις φυλακές κάποιοι ήταν επαγγελματίες οδηγοί, ορισμένοι απασχολούνταν ως ξενοδόχοι ή υπάλληλοι σε εταιρείες σεκιούριτι, ενώ αρκετοί υπήρξαν δημοτικοί αστυνομικοί. Ολοι τους μαθαίνουν τη δουλειά στην πράξη πλάι σε παλιότερους συναδέλφους τους, με όση ανασφάλεια ή περιθώρια για λάθη αυτό ενδεχομένως να συνεπάγεται.
«Το 2007 μου έδωσαν κλειδιά και δεν γνώριζα τίποτα. Ο,τι μου έλεγαν ότι είναι καλό το έπραττα ανάλογα με τις συμβουλές των παλαιότερων», λέει ο πρόεδρος των σωφρονιστικών υπαλλήλων στην Αλικαρνασσό, Νίκος Φιλιππάκης. Εκείνη τη χρονιά αντιμετώπισε τρεις στάσεις κρατουμένων. Οι ζημιές στη φυλακή ήταν τόσο εκτεταμένες που χρειάστηκαν χρόνια για την αποκατάστασή τους. «Ηταν μια κακή χρονιά. Την πρώτη ημέρα ορκίστηκα, τη δεύτερη μου έκαναν περιήγηση στον χώρο και την τρίτη ημέρα χρεώθηκα πόστο, όχι σε γραφείο, αλλά σε πτέρυγα», λέει. Με δική του πρωτοβουλία διάβασε όποια βιβλιογραφία θεωρούσε απαραίτητη και προσπάθησε τότε να προσαρμοστεί. Πέρασε τελικά από τη σχολή ένα χρόνο μετά τον διορισμό του.
Περιμένουν ακόμα...
Η εκπαίδευση αποτελεί πάγιο αίτημα των σωφρονιστικών. Οπως λέει στην «Κ» ο πρόεδρος της πανελλήνιας ομοσπονδίας Σπύρος Καρακίτσος, υπάρχουν σειρές υπαλλήλων που διορίστηκαν στις φυλακές πριν από το 2009 και ακόμη δεν έχουν περάσει από την τρίμηνη προετοιμασία της σχολής. Ο γενικός γραμματέας Αντιεγκληματικής Πολιτικής, Ευτύχης Φυτράκης, αναγνωρίζει το πρόβλημα και λέει στην «Κ» ότι λαμβάνονται πρωτοβουλίες επίλυσής του παρά «το ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο». Για το 2016, η σχετική πίστωση φτάνει τις 20.000 ευρώ, τη στιγμή που η τελευταία ταχύρρυθμη εκπαίδευση 230 πρώην δημοτικών αστυνομικών στην εξωτερική φρουρά των φυλακών ξεπέρασε σε κόστος τις 100.000 ευρώ.
«Η εκπαίδευση είναι ζήτημα άμεσης προτεραιότητας. Προσπαθούμε να λειτουργήσουμε άμεσα, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2016, τη σχολή σωφρονιστικών, η οποία είχε σταματήσει λόγω έλλειψης κονδυλίων», λέει ο κ. Φυτράκης. Η σχολή περιλαμβάνει μεταξύ άλλων διδασκαλία σωφρονιστικού κώδικα, μαθήματα ψυχολογίας, εγκληματολογίας και διαχείρισης κρίσεων. «Η δική μας εισήγηση είναι ότι πρέπει να τα παρακολουθεί κάποιος υπάλληλος αμέσως μετά τον διορισμό του», λέει ο κ. Καρακίτσος. Κάτι που βρίσκει σύμφωνο τον γενικό γραμματέα, ο οποίος μάλιστα προτείνει ότι από σχετική εκπαίδευση πρέπει να περνάει και το επιστημονικό προσωπικό μιας φυλακής (κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι).
Πριν από λίγες ημέρες, σε ειδική σύσκεψη στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη συζητήθηκε η συνδρομή της ΕΛ.ΑΣ. στην εκπαίδευση των σωφρονιστικών. Παράλληλα, το υπ. Δικαιοσύνης ξεκίνησε συνεργασία με το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης για διεξαγωγή επιμορφωτικών προγραμμάτων στις φυλακές, ενώ πραγματοποίησε συνάντηση για θέματα τεχνογνωσίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων.
Στις φυλακές Αλικαρνασσού όμως δεν μπορούσαν να περιμένουν την εφαρμογή εξαγγελιών. Τα τελευταία χρόνια, σε συνεργασία και με τη διοίκηση της φυλακής, έχουν φτιάξει ένα δικό τους πλάνο υποδοχής και σταδιακού εγκλιματισμού των νεοδιορισθέντων. Αυτό ακολούθησαν και στην έλευση των οκτώ δημοτικών αστυνομικών το 2014. «Χρεώσαμε έναν νέο σωφρονιστικό σε έναν παλιό υπαρχιφύλακα και για ένα μήνα δεν ανέλαβαν πόστο. Τους δώσαμε να διαβάσουν τον εσωτερικό κανονισμό και μετά ένα τρίμηνο προετοιμασίας ανέλαβαν μόνοι τους καθήκοντα», λέει ο κ. Φιλιππάκης.
Οπως εξηγεί ο ίδιος, το θέμα της εκπαίδευσης των σωφρονιστικών καθορίζει τη σχέση τους με τους κρατούμενους. «Δεν νοείται να μιλήσεις με κρατούμενο και να μη γνωρίζεις σωφρονιστικό κώδικα. Εκείνοι ξέρουν τι δικαιούνται. Εκτίθεσαι όταν δεν γνωρίζεις βασικά πράγματα. Δεν σε παίρνουν στα σοβαρά...» λέει. Πριν από μερικά χρόνια ο γενικός γραμματέας των σωφρονιστικών στην Αλικαρνασσό, κ. Αγγελάκης, επρόκειτο να περάσει από εκπαίδευση. Η σχετική πίστωση για να λειτουργήσει ξανά η σχολή στις φυλακές Κορυδαλλού είχε εγκριθεί τότε από το υπουργείο. «Τελικά η εκπαίδευσή μας αναβλήθηκε. Εάν φεύγαμε από τη φυλακή δεν θα έβγαιναν οι βάρδιες των συναδέλφων».